Pałac w Jankowicach

Pałac jest położony w północno-wschodniej części parku, frontem na północ. Budynek w stylu klasycyzmu romantycznego jest najstarszym tego typu pałacem w Wielkopolsce.
Jankowice już w początkach XV w. były osadą wiejską lokowaną na prawie niemieckim, co potwierdza informacja z 1402 r. odnosząca się do sporu pomiędzy dziedzicami Ceradza, Żegotą i Marcinem z Janem Granowskim.

Pałac w Jankowicach zbudowany został na przełomie XVIII i XIX wieku, a jego przebudowa nastąpiła w roku 1803 roku na polecenie Wawrzyńca Engestrӧma (posła szwedzkiego przy królu Stanisławie Auguście Poniatowskim), który osiadł w Wielkopolsce poślubiwszy Rozalię Chłapowską. Pałac zbudowano w stylu klasycyzmu romantycznego. Budynek początkowo założony był na planie kwadratu z ryzalitami w obydwóch fasadach, nakryty płaskim dachem, zwieńczonym balustradą. Elewacja ogrodowa posiada taras, wsparty na kolumnach, z widokiem na park. W górnej partii ryzalitów umieszczono, w prostokątnej wnęce, okno, ujęte w kolumny jońskie, a nad oknem znajduje się półkoliste okno.

W 1899 roku została ufundowana kaplica pałacowa w Jankowicach. Otrzymała także w tym samym roku (16 IV) od papieża Leona XIII indult, o który zabiegali właściciele pałacu - Jadwiga i Stefan Kwileccy. Według przywileju w kaplicy można było odprawiać msze św. w ciągu całego roku z wyjątkiem Niedzieli Zmartwychwstania, przy czym obowiązek uczestnictwa we mszy św. niedzielnej spełniali tylko wymienieni w dokumencie. W 1928 roku Jadwiga z Zamoyskich Dziewulska poprosiła o przedłużenie indultu, ale do swojej śmierci (1935) takiej zgody nie otrzymała. W tej sytuacji hr. Dziewulski ponowił prośbę i zapewne ją otrzymał, bo kaplica funkcjonowała, aż do 1938 roku[3].

W 1912 r. na polecenie Stefana Kwileckiego pałac został przebudowany przez Rogera Sławskiego, dodano wówczas boczne, piętrowe skrzydła, zwieńczone tarasami. Od frontu oraz od strony parku dostawiono wówczas 10-kolumnowe ganki.

W 1935 r. reformą administracyjną włączono dotychczasowy obszar dworski, jako gromadę, do gminy Tarnowo Podgórne. W tym czasie właścicielem Jankowic był Konstanty Dziewulski, przewodniczący Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Rolniczego[4] , we wsi działało towarzystwo gimnastyczne „Sokół”, także jego drużyna żeńska.
9 IX 1939 r. był pierwszym dniem okupacji Jankowic przez oddział zwiadowczy Grenzschutzu, straceni zostali Konstanty Dziewulski i Henryk Kwilecki[5]. W czasie okupacji pałac zajmowały niemieckie rodziny przybyłe z Berlina.

Po zakończeniu działań wojennych i przejęciu władzy przez komunistów, na mocy reformy rolnej rozparcelowano majątek w Jankowicach. Na gruncie gospodarstwa folwarcznego utworzono spółdzielnię produkcyjną. W 1946 roku mieścił się w pałacu Ośrodek Doskonalenia Kadr Mechanizacji Rolnictwa, później Ośrodek Szkoleniowy Urzędu Wojewódzkiego, a od 1978 roku Ośrodek Pracy Twórczej Zrzeszenia Studentów Polskich. Na początku lat dziewięćdziesiątych cały obiekt został skomunalizowany na rzecz gminy Tarnowo Podgórne.

Pałac miał szczęście do zagranicznych mecenasów. W 1992 roku rozpoczęła tutaj swoja działalność Fundacja “Tilburg- Polska”. Po latach zmagań na salach sądowych gmina Tarnowo Podgórne staje się pełnoprawnym właścicielem zespołu pałacowo- parkowego, położonego w Jankowicach. Budynek był jednak bardzo zdegradowany, ubyło z wyposażenia pałacowych sal, zaniedbano też park.
Jako ciekawostki pałacowe podaje się, że w końcu 1831 roku gościł tu przejazdem Adam Mickiewicz, a w okresie międzywojennym w pałacu podejmowano młodego oficera, później generała i prezydenta Francji Charles’a de Gaulle’a.

Park w Jankowicach

W południowo-zachodniej części parku, biegnie aleja kasztanowa; od niej odchodzi część parku o charakterze leśnym. Na południe od niego, w zwartym zadrzewieniu przeważają świerki pospolite. Warte uwagi jest miejsce między stawem a drogą do Edmundowa, gdzie na wzniesieniu rośnie kilkanaście świerków, spod których roztaczają się rozległe widoki na otaczające trawniki i zadrzewienia. W tej części, przy brzegu stawu uwagę przyciąga stara, rozłożysta wierzba krucha o obwodzie pnia 440 cm. Zachwyca ona swym widokiem, a jednocześnie jest perłą parku. W pobliżu niej znajduje się grupa jaworów. Przy północnym krańcu stawu w centralnej części rośnie okazały dąb szypułkowy o obwodzie 320 cm oraz pomnikowy platan klonolistny, o obwodzie 445 cm. W parku na stawie są 4 wyspy.

Na podstawie:
artykułu T. Czajka „Sąsiadka czytaj”, sierpień 2004
Wikipedia